Iedereen komt weleens in een ziekenhuis. Voor jong en oud, of je nu patiënt bent of om iemand te bezoeken. Juist daarom is het belangrijk dat er gratis menstruatieproducten beschikbaar zijn. Het Ikazia Ziekenhuis vindt dat ook en opent als eerste ziekenhuis in Rotterdam een MUP. En in heel Nederland zijn ze pas het tweede ziekenhuis dat dit doet. Als het aan hen ligt openen nog meer ziekenhuizen hun locatie om menstruatieproducten voor meer mensen toegankelijk te maken.
Aanmelding MUP
“Het idee voor een MUP ontstond tijdens een vrijdagmiddagborrel met collega’s”, vertelt Mariët Bostelaar-Putters, PA-klinisch verloskunidge in Ikazia. “Tijdens de dienstoverdracht hebben we op vrijdagmiddag een borrel. Het statiegeld van de flessen frisdrank schenken we dan aan een goed doel. We weten allemaal dat er in de omgeving van ons ziekenhuis relatief veel mensen in armoede leven en geen geld hebben voor basisproducten zoals maandverband. Zo ontstond het idee om gratis menstruatieproducten aan te bieden in Ikazia. Op de spoedkliniek op het Moeder en Kind Centrum zien we bijvoorbeeld dat vrouwen geen onderbroeken dragen, onverzorgd zijn of dat persoonlijke hygiëne ontbreekt.”
Sinds kort zijn er dan ook twee menstruatieproducten uitgiftepunten (MUP’s) te vinden in het Moeder Kind Centrum en op de poli gynaecologie. Mariët vertelt enthousiast: “Toen we ons aanmeldde bij Stichting Armoedefonds waren we benieuwd hoe het werkte om MUP te worden en wat erbij komt kijken. Menstruatieproducten zijn prijzig, zeker wanneer je ze elke maand opnieuw moet aanschaffen. Voor mensen met weinig geld is dat extra moeilijk. Daarom zijn we erg blij dat we gratis menstruatieproducten kunnen aanbieden met steun van Stichting Armoedefonds. Ook het promotiemateriaal dat we bij de bestelling ontvingen was waardevol. Doordat de tekst op de poster in meerdere talen erop staat, kunnen zoveel mogelijk bezoekers de boodschap begrijpen. Dat is belangrijk, want in ons ziekenhuis komen mensen van allerlei achtergronden en culturen.”
Motivatie MUP en goede start
Het is daarnaast belangrijk dat de producten voor iedereen toegankelijk zijn en dat de communicatie hierover vanaf het begin goed verloopt, vertelt Mariët. “We maken duidelijk dat iedereen deze producten mag pakken. Niet alleen patiënten en bezoekers maar ook collega’s. We wilden het graag goed aanpakken en hebben collega’s in het ziekenhuis daarom op de hoogte gebracht via Intranet. Ook hebben we via social media en in ons magazine er aandacht aan besteed. Omdat herhaling krachtig is, willen we ook meerdere keren per jaar aandacht geven aan onze MUP’s.”
Bij het Ikazia wordt er positief op de MUP’s gereageerd. Mariët: “We ontvangen veel positieve reacties van bezoekers en collega’s. We konden een tijdje vooruit met de voorraad die we hebben ontvangen van Stichting Armoedefonds. De voorraad is inmiddels al bijna op. De uitgifte verloopt rustig en goed. We merken dat bezoekers er gebruik van maken.”
Gezamenlijke missie
De wens is om op meerdere plekken in het ziekenhuis een MUP aan te bieden, zodat ze in het Rotterdamse ziekenhuis een bredere doelgroep kunnen bereiken. Binnen het Ikazia wordt daarnaast gekeken hoe de bevoorrading van de MUP op een gestructureerde manier kan verlopen. “Het zou mooi zijn als het schoonmaakpersoneel straks ook de voorraad aanvult, zodat het MUP-project in het ziekenhuis echt een gezamenlijk project wordt. De technische dienst was ook meteen enthousiast toen ze het kastje in het toilet ophingen en hoorden over het initiatief. Zo dragen we samen bij aan een mooi doel.”
Het zou fantastisch zijn als het een standaard wordt dat een ziekenhuis menstruatieproducten aanbiedt. Het zijn namelijk basisproducten. Mariët: “Volgens mij zijn ziekenhuizen heel erg geschikt voor MUP’s helemaal hier in Rotterdam waar veel mensen geldproblemen hebben. Ik ben er trots op dat wij dit als eerste Rotterdamse ziekenhuis aanbieden en ik hoop dat er veel mensen mee geholpen zijn.”
Luka dook tijdens haar masterscriptie, voor de opleiding Gender & Sexuality aan de UvA, in het onderwerp menstruatiearmoede. Lastig onderwerp, want hoe onderzoek je iets waar niet over wordt gesproken? Om meer inzicht te krijgen nam ze contact op met Stichting Armoedefonds. Wat begon als een onderwerp voor haar onderzoek leidde tot een inzamelingsactie waarbij ze €400aanmenstruatieproducten ophaalde.Met behulp van donaties en geldbedragen van vrienden, familie en onbekenden wist ze een grote doos te vullen van bijna 13 kilo.
Taboe en schaamte
Menstruatie en armoede. Twee onderwerpen waar helaas nog te weinig over gepraat wordt, zegt Luka: “Menstrueren blijkt een lastig onderwerp om het over te hebben. Ook informatie en hulp hierover krijgen is niet gemakkelijk. En dat is gek want voor de helft van de bevolking is menstrueren de normaalste zaak van de wereld. Helaas wordt ongesteld zijn vaak nog gezien als iets vies en iets wat je voor jezelf houdt. Ook gaan meisjes en vrouwen stiekem naar het toilet om hun producten te verwisselen. Het is schandalig dat we op deze manier naar menstruatie kijken.”
Luka vervolgt: “Ook is er een gebrek aan kennis om over menstruatie en armoede te praten. Door hierover te zwijgen blijft het onderwerp onzichtbaar. Het zou normaal moeten zijn om te bespreken.”
Politiek onzichtbaar
Het niet bespreekbaar maken van dit onderwerp is helaas ook terug te zien in het beleid van de overheid en in de politiek. Tijdens haar onderzoek verdiepte Luka zich namelijk in de manier waarop Nederlandse politiek met het onderwerp omgaat. Helaas viel op dat menstruatiearmoede niet vaak werd genoemd in moties, verkiezingen of partijprogramma’s. Daarnaast waren er verschillen in standpunten van linkse, midden- en rechtse partijen en in de mate waarin zij actief aandacht aan het onderwerp besteden.
Voor Luka is het duidelijk. Menstruatiearmoede is een politiek probleem. “Als land hebben we de verantwoordelijkheid om mensen die menstrueren te ondersteunen, zodat zij gebruik kunnen maken van comfortabele en hygiënische producten. Dat geldt zeker voor mensen die het financieel moeilijker hebben. Menstruatieproducten zijn immers basisproducten, net als bijvoorbeeld wc-papier.”
In actie
Ze zouden dan ook voor iedereen beschikbaar moeten zijn. Luka: “Erg goed dat er menstruatieproducten uitgiftepunten (MUP’s) van Stichting Armoedefonds zijn. Nadat ik voor mijn scriptie in contact gekomen was met Stichting Armoedefonds wilde ik graag wat doen. Ik vond een grote doos en besloot deze te vullen met menstruatieproducten. Via social media heb ik mensen geënthousiasmeerd om menstruatieproducten te doneren. Daarnaast maakte ik het onderwerp bespreekbaar binnen mijn vrienden- en kennissenkring, wat eveneens tot donaties leidde en leverde GoFundMe extra geld op.” Luka is blij dat ze iets heeft kunnen doen en is trots op het resultaat: “Het was een leuke uitdaging, maar ik heb de doos helemaal weten te vullen.”
Luka vult aan: “Het liefst zou je willen dat MUP’s overbodig zijn. Ik hoop dat meer politieke partijen erkennen dat menstruatiearmoede een vaste plek moet krijgen in het beleid, en ze er ook daadwerkelijk iets aan gaan doen.”
Wil jij ook in actie komen of helpen door te doneren? Neem een kijkje op armoedefonds.nl/kom-in-actie of doneer nu!
“Ik hoop dat meer politieke partijen erkennen dat menstruatiearmoede een vaste plek moet krijgen in het beleid, en ze er ook daadwerkelijk iets aan gaan doen.”
Eigenaresse Ateke Willemse mag minibieb Spekkie met trots ‘beste minibieb van Nijmegen 2025’ noemen. Geschilderd in de spekjeskleuren geel en roze is het een echte blikvanger. De jury is enthousiast over het diverse boekenaanbod én de extra steun die Spekkie biedt met menstruatieproducten. Het kastje speelt hierdoor een verbindende en sociale rol in de buurt.
Menstruatiearmoede
Ateke werkt als docente Engels op een middelbare school, waar het idee ontstond om een MUP (menstruatieproducten uitgiftepunt) te starten. “Menstruatiearmoede is een onderwerp dat me bezighoudt, vooral omdat ik werk met jongeren van 13 tot 18 jaar. Als je naar de cijfers kijkt, kun je er niet omheen dat er nog altijd veel mensen zijn die geen geld hebben voor maandverband, tampons of andere menstruatieproducten. Dat is de realiteit. Als de overheid die basis niet biedt, moeten we op andere manieren zorgen dat vrouwen en meisjes krijgen wat ze nodig hebben.”
Aanvraag MUP worden
Een MUP op school realiseren bleek lastiger dan gedacht, dus besloot Ateke zelf menstruatieproducten in haar minibieb te leggen. Toen ze merkte dat er behoefte was, nam ze contact op met Stichting Armoedefonds om te vragen of Spekkie een MUP kon worden en in aanmerking kon komen voor gratis menstruatieproducten. De rest is geschiedenis. Sindsdien vult ze Spekkie regelmatig bij met menstruatieproducten. “Ik bestel regelmatig in de MUP webshop, maar haal zelden het einde van maand met de voorraad die ik krijg. Ik leg nooit te veel neer en wil dat mensen laagdrempelig iets kunnen pakken. De struik voor het raam zorgt voor privacy voor de mensen die iets uit de minibieb komen pakken of achterlaten. Daarnaast zorg ik met sociale media ervoor dat Spekkie onder de aandacht blijft.”
Steentje bijdragen
Ateke is blij dat ze haar steentje kan bijdragen. “Ik vind het ontzettend mooi dat Stichting Armoedefonds zich hiervoor inzet. Het is een stille vorm van armoede, vaak met veel schaamte. Maar door simpelweg pakjes maandverband of tampons neer te leggen kunnen mensen het pakken zonder te vragen. Hiermee maak je iemands dag of leven een stukje lichter.”
Op Koningsdag kun je niet alleen spullen verkopen voor jezelf, maar ook voor een goed doel. In Nederland leven namelijk 1,7 miljoen mensen met geldzorgen. Samen kunnen wij hun helpen. Doneer (een deel van) je opbrengst aan het Armoedefonds en help mensen die leven in armoede. Alle kleine beetjes helpen!
Heb jij al een kleedje klaarliggen voor op Koningsdag? Misschien wil je wat speelgoed, boeken die je niet meer leest of kleren die je niet meer past verkopen. Superleuk om te doen! Maar wist je dat je hiermee ook iemand anders kunt helpen?
Wat kun je doen? – Leg een kleedje en verkoop oude, nieuwe of zelfgemaakte spullen – Doneer (een deel van) het geld dat je verdient aan het Armoedefonds – Ga naar doneer.armoedefonds.nl en doneer eenvoudig – Nog leuker: maak je eigen actie aan! Dat kan op www.steun.armoedefonds.nl
Bonus: deel je actie op sociale media en tag ons!
Zo wordt Koningsdag niet alleen leuk voor jou, maar ook voor een ander.
Kledingbank Den Bosch vertelt over een kind dat opgroeit in een arm gezin, waar niet altijd geld is voor bijvoorbeeld ondergoed. Toen het jongetje Sven namelijk bij hen binnenkwam, zagen de vrijwilligers meteen dat hij hulp nodig had. Hij kwam samen met zijn moeder de kledingbank binnen met schoenen aan die drie maten te groot waren. Dit bleek nog niet het ergste te zijn.
De vrijwilligers van Kledingbank Den Bosch namen Sven en zijn moeder direct mee door de winkel, zodat ze nieuwe kleren en schoenen konden uitzoeken. “Wij vinden het belangrijk dat mensen bij ons de kleding passen, zodat we zeker weten dat ze kleren meenemen die goed passen. De moeder van Sven wilde alleen niet dat hij de broek paste”, vertelt een vrijwilliger van Kledingbank Den Bosch. Ze hadden meteen het gevoel dat er meer aan de hand was en vroegen door.
Later biechtte de moeder, met veel schaamte, op dat ze geen ondergoed kon betalen. Sven liep dus zonder ondergoed, omdat ze simpelweg geen geld over hadden om dit te kunnen kopen. “We zijn hier ontzettend van geschrokken”, vertelt de vrijwilliger.
Naast Sven zijn er nog heel veel kinderen die basisbehoeften zoals ondergoed missen door geldtekort. Op een dag zoals vandaag staan we daar extra bij stil. Ieder kind verdient basisbehoeften zoals ondergoed. Daarom is het ontzettend belangrijk dat hulporganisaties de steun kunnen bieden om kinderen zoals Sven te helpen.
“De moeder van het jongetje wilde niet dat hij de broek paste, omdat hij geen onderbroek aanhad. Daar hadden ze geen geld voor.”
Met jouw hulp zorgen we samen dat kinderen zoals Sven de hulp krijgen die ze nodig hebben. Help ook mee, samen verzachten we armoede.
Het Praktijkcollege (HPC) Charlois in Rotterdam helpt meisjes met de nodige menstruatieproducten. Via hun MUP helpen ze iedereen die het niet kan betalen met gratis maandverband en tampons. Het helpt volgens hen niet alleen met dit probleem, maar doorbreekt ook het taboe rondom armoede en menstruatie.
Inmiddels zijn bijna 300 scholen in Nederland MUP. Dit betekent dat de meiden op school die moeite hebben met rondkomen, zich daar geen zorgen meer hoeven te maken over hun menstruatie. Zij kunnen namelijk gratis maandverband of andere artikelen pakken bij de MUP. Een van die scholen is het Praktijkcollege Charlois in Rotterdam. Zij geven aan dat het taboe rondom armoede en menstruatie wordt aangepakt én de meisjes direct worden geholpen. Ellen Westdorp vertelt: “Het effect van de MUP is heel zichtbaar. Het onderwerp menstruatie is veel bespreekbaarder geworden en normaler en dat is heel fijn.”
Het gebeurt iedereen weleens dat je een ongelukje hebt op school, door je menstruatie. Maar als je dan ook niet het geld hebt om maandverband te kunnen kopen, wordt het heel vervelend. Voor 1 op de 8 vrouwen en meisjes in Nederland is dit de realiteit. Zij hebben niet altijd geld om maandverband of tampons te kopen. Daarom is het extra belangrijk dat er MUP’s zijn op scholen.
Het Praktijkcollege Charlois in Rotterdam zag in het verleden ook veel meiden die doorlekte en dan “stiekem” moesten komen vragen om menstruatieproducten.
“Dankzij de MUP hoeven de meiden niet meer zuinig te zijn en kunnen ze zoveel pakken als dat ze nodig hebben.”
Wil jij ook meiden helpen in menstruatiearmoede? Kom dan in actie! Je kunt in gesprek gaan met jouw school over het worden van een MUP. Bijvoorbeeld jouw eigen school of de school van je kind. Samen kunnen wij zorgen dat iedereen die het nodig heeft de nodige producten krijgt!
Sinds kort zijn er dan ook twee menstruatieproducten uitgiftepunten (MUP’s) te vinden in het Moeder Kind Centrum en op de poli gynaecologie. Mariët vertelt enthousiast: “Toen we ons aanmeldde bij Stichting Armoedefonds waren we benieuwd hoe het werkte om MUP te worden en wat erbij komt kijken. Menstruatieproducten zijn prijzig, zeker wanneer je ze elke maand opnieuw moet aanschaffen. Voor mensen met weinig geld is dat extra moeilijk. Daarom zijn we erg blij dat we gratis menstruatieproducten kunnen aanbieden met steun van Stichting Armoedefonds. Ook het promotiemateriaal dat we bij de bestelling ontvingen was waardevol. Doordat de tekst op de poster in meerdere talen erop staat, kunnen zoveel mogelijk bezoekers de boodschap begrijpen. Dat is belangrijk, want in ons ziekenhuis komen mensen van allerlei achtergronden en culturen.”
Gezamenlijke missie
